اثرات فیزیولوژیکی ماساژ بر بدن
فیزیولوژی ماساژ – ماساژ اغلب به دلیل خاصیت آرامش بخشی که دارد شناخته شده است. بیشتر افراد میدانند ماساژ این توانایی را دارد که ما را آرام کند. باعث شود احساس خوبی داشته باشیم و تنش در عضلات خود را تسکین دهیم – اما چرا؟ این دقیقاً چیست؟

در بدن ما چه اتفاقی میافتد؟ و چرا باعث میشود که ما کاری را که انجام میدهیم احساس کنیم؟ امروز کارشناسان ماساژ ما به این سؤالات پاسخ میدهند و بیشتر از آنجا که به بررسی اثرات فیزیولوژی ماساژ بر روی بدن میپردازیم، دقیقاً دلیل و چرایی این اثرات را نشان میدهیم.
بیایید ابتدا کمی در مورد بدن بدانیم – هنگامی که متخصصان درمانی بخواهند درباره ماساژ یاد بگیرند، آنها آناتومی و فیزیولوژی ماساژ را مطالعه میکنند.
آناتومی و فیزیولوژی ماساژ نگاهی به ترتیب اندامها و همچنین نحوه عملکرد بدن انسان دارد. در این مقاله به بررسی هر سیستم خواهیم پرداخت و برخی از تأثیرات شگفت انگیز ماساژ بر روی هر یک از این اندامها و سیستمها را برجسته خواهیم کرد – امیدواریم فیزیولوژی ماساژ را به همان اندازه جذاب که هست، بیابید!
ماساژ و پوست (سیستم تعاملی)
پوست یک ارگان باور نکردنی است (در واقع بزرگترین عضو بدن شما) که کل قسمت بیرونی بدن را در بر میگیرد و مملو از عصبها، سنسورها، مویرگها، غدد، چربی و بافت همبند است. سنسورهای موجود در پوست، لمس میکنند و سیگنالهایی را به مغز می فرستند تا به آرامش برسند. یک نمونه از این سلول عصبی بنام میسنر میباشد که نوعی سلول عصبی است که به لمس نور حساس است. این بدان معنی است که ما در پوست خود انواع مختلفی از سلولهای عصبی داریم که هر کدام نسبت به سطح لمسی متفاوت حساس هستند.
از آنجا که هر یک از این سلولهای عصبی مختلف تحریک میشوند، آنها سیگنالهایی را به مغز میفرستند که اندورفینها را آزاد میکنند و به ما کمک میکنند احساس شادی و آرامش کنیم. به عنوان مثال، یکی از این دوپامین است که به عنوان “هورمون پاداش” ما شناخته میشود، همچنین هنگامی که کاری خوب انجام میدهیم یا به چیزی میرسیم، آزاد میشود، مانند برنده شدن در مسابقه یا بازی شانس.
علاوه بر هورمونها، همانطور که پایانههای عصبی ما شبیهسازی میشوند، مویرگها گشاد میشوند، عروق را گستردهتر میکنند که جریان بیشتری مییابد. در این فراینند تعدادی فعالیت انجام میشود. در مرحله اول، تبادل در سطح سلولی درون پوست را تسریع میکند، که برای ارتجاعی و تغذیه پوست مفید است. اگر در یک ماساژ که در آن از روغن استفاده میشود شرکت میکنید، لایه برداری و از بین بردن پوست مرده نیز انجام میشود، که برای پوست نیز مفید است. سرانجام، دستکاری از طریق فشار، فشار دادن و حرکات ماساژ نیز باعث تحریک غدد عمیقتر به نام غددهای چربی میشود (اثرات آن معمولاً پس از یک ماساژ پوست سر قابل درک است). تحریک این غدد برای فولیکولهای مو، پوست سر خشک مفید است و میتواند منجر به سلامت پوست سر و مو شود.
تأثیرات ماساژ بر سیستم گردش خون
هنگامی که ماساژ بر روی بدن اعمال میشود، خونرسانی به بدن شما افزایش مییابد، به ویژه در ناحیه تحت ماساژ. این به نوبه خود باعث تبادل مواد بین سلولها میشود، که به شما کمک میکند مواد مغذی تازه را وارد سلولها کرده و مواد زائد را از بین ببرید، بدن شما را سالم و آماده عمل میکند.
جهت ماساژ نیز مهم است و کلیه متخصصین ماساژ درمانی، در جهت قلب ماساژ میدهند و بنابراین با جریان خون طبیعی (این جریان خون وریدی نامیده میشود) و همچنین به جریان خون کمک میکند. تأثیر مستقیمی بر سیستم عصبی دارد و باعث ایجاد رقت در رگهای خونی میشود و اغلب فشار خون را کاهش میدهد.
تأثیر بر سیستم لنفاوی
سیستم لنفاوی سیستمی است که حاوی لنف است. این یک سیال است که گلبولهای سفید خون را در بدن منتقل میکند (از جمله کاربردهای دیگر). گلبولهای سفید (که به آن لکوسیتها نیز گفته میشود) سلولهای سیستم ایمنی بدن هستند که در محافظت از بدن در برابر بیماریهای عفونی و مهاجمین خارجی نقش دارند.
ماساژ به جریان لنف کمک میکند زیرا سیستم لنفاوی فقط به حرکت خود بدن برای انتقال لنف در بدن متکی است. متخصصین آموزش ماساژ به راحتی به انتقال مایعات لنفاوی کمک میکنند که میتواند در از بین بردن سموم انباشته شده کمک کرده و به بهبود پاسخ ایمنی شما کمک کند.
ماساژ و عضلات شما
هنگامی که ماساژ بر روی عضلات اعمال می شود، دارای اثرات مکانیکی و همچنین تأثیر بازتابی (پاسخ خودکار) است.
اثرات مکانیکی:
- تولید گرما، باعث میشود بافتها پایدارتر شوند.
- افزایش گردش خون، بهبود تبادل مایعات با بافتها
- عضلات ماساژ به صورت عرضی و همچنین طولی، کشش دارند، که باعث میشود بافت اسکار، چسبندگی و استخوانهای اطراف عضلات شل یا شکسته شوند – این هم به ترمیم عضلات و هم در آزادسازی تنش عضلات کمک میکند.
- دستکاری عضلات از طریق تکنیکهای ماساژ میتواند به کاهش سفتی و بهبود انعطافپذیری عضلات کمک کند.

ماساژ همچنین میتواند به عنوان یک درمان طبیعی برای درد باشد. یا وقتی عضلات وارد اسپاسم یا گرفتگی میشوند، مفید واقع شود. این بسیار معمول است که افراد هنگام تجربه گرفتگی یا درد، ناحیهای را بطور غریزی مالش یا ماساژ دهند (به زمانی فکر کنید که ممکن است دچار گرفتگی عضله شوید، یا زانوی یا آرنج خود را آویزان کرده باشید). هنگام برخورد با گرفتگی، ماساژ را گرم میکند و جریان خون را در آن منطقه و همچنین کشش و بهبود دامنه حرکات بهبود میبخشد و ماساژ با کاهش فشردهسازی عصبی باعث کاهش درد میشود.
توجه: هرگونه گرفتگی یا اسپاسم عضلانی طولانی مدت یا تکرار شونده باید توسط پزشک عمومی یا متخصص پزشکی مورد بررسی قرار گیرد.
اثرات بازتابی:
این اثرات ناشی از رفلکس در بدن ماست و به طور خودکار تحریک میشوند تا بر روی عضلات ما تأثیر بگذارد:
- ماساژ گیرندههایی را که سیگنالهای حسی را به سیستم عصبی مرکزی منتقل میکنند تحریک میکند و این به نوبه خود باعث کاهش تنش در عضلات و احساس آرامش میشود.
- ماساژ باعث آزاد شدن اندورفینها میشود که باعث میشود درد و فشار عضلات را کاهش دهد.
- ماساژ با کاهش بیش از حد فعالیت در سیستم عصبی سمپاتیک میتواند به کاهش گیرندههای تحریک شده در عضلات کمک کند.
مزایای ماساژ بر روی سیستم اسکلتی
به دلیل اثراتی که ماساژ روی عضلات ما دارد، این به نوبه خود بر استخوانهای ما نیز اثر میگذارد. به عنوان مثال، وقتی تنش عضلانی کاهش یافته است، تنش در داخل تاندونها آزاد میشود و میتواند به قاب اسکلتی کمک کند تا دوباره تراز شود. این میتواند تأثیر مفیدی در وضعیت کلی تحرک داشته باشد.
افزایش گردش خون سلولهای اسکلتی، به ویژه سلولهایی به نام استئوبلاستها را تولید میکند که با بزرگ شدن بدن شما وظیفه ایجاد و تغذیه استخوان جدید را دارد. همچنین ماساژ میتواند چسبندگیهایی را که میتواند بین تاندونها و استخوان یا رباطها و استخوانها ایجاد شود، تجزیه کند. این میتواند به ویژه پس از آسیب دیدگی هنگام شکستن بافت زخم بیش از حد مفید باشد که میتواند عملکرد مناسب را محدود کند.
تأثیرات ماساژ بر دستگاه گوارش
شاید درخشانترین فایدههای ماساژ (ما در اینجا در مورد سیستم های روده و دفع کننده شما صحبت میکنیم)، اما یکی از مهمترین آنها – تأثیرات ماساژ بر روی دستگاه گوارش، همه چیز در مورد سم زدایی سیستم شما است. این به یکی از اصلیترین فواید و تأثیرات ماساژ برمیگردد: پاکسازی بدن از سموم.
یکی از اصلیترین فواید ماساژ، حذف مواد زاید از روده بزرگ است. همانطور که میتوان خون را در وریدها ریخت و مایع لنفاوی را میتوان در بدن هدایت کرد، وقتی ماساژ در طول روده اعمال میشود، میتواند به دفع زباله کمک کند.
اعمال فشار در حرکات عقربههای ساعت در اطراف معده میتواند دو کار انجام دهد:
- با کمک به دفع زباله میتواند به کسانی که از یبوست رنج میبرند کمک کند.
- و برعکس، میتواند اسهال را آرام کند
فایده دوم به دلیل اثرات آرام بخش ماساژ بر روی سیستم عصبی است.
ماساژ و هورمونهای شما (سیستم غدد درون ریز)
تأثیر اصلی ماساژ مربوط به سیستم غدد درون ریز، تأثیرات ناشی از استرس است. وقتی فرد دچار استرس شود، بدن بسیاری از هورمونها، مانند کورتیزول و وازوپرسین را افزایش میدهد. از آنجا که ماساژ تأثیر آرامبخشی بر سیستم عصبی اتونوم دارد، این امر به تنظیم این عدم تعادل هورمون و در نتیجه کاهش استرس کمک میکند. با این حال، لازم به ذکر است که اندازهگیری دقیق این کار بسیار دشوار است به دلیل روشی که ماساژ بر اندورفینهای ما نیز تأثیر میگذارد.
اندورفینها میتوانند احساس سرخوشی ایجاد کنند و احساس درد را مهار کنند، و ماساژ اغلب باعث آزاد شدن اندورفینها میشود. اما سطح این نسخه در افراد مختلف متفاوت است. این بدان معناست که هر تجربه ماساژ برای فرد منحصر به فرد است، اما معمولاً همیشه میتواند در بهبود روحیه ما و کاهش سطح استرس، تا هر اندازه که باشد، تأثیر قدرتمندی داشته باشد.
چگونه ماساژ بر ریه ها و تنفس شما تأثیر میگذارد (دستگاه تنفسی)
اثر آن بر سیستم تنفسی بسته به نوع روش ماساژ اعمال شده متفاوت خواهد بود. این میتواند برای افرادی که گرفتگی قفسه سینه دارند واقعاً مفید باشد، زیرا این حرکات تحریک آمیز به شل شدن خلط و باز شدن راههای هوایی کمک میکند.
در همین حال، یک ماساژ آرامش بخش پشت باعث تأثیراتی بر سیستم عصبی خواهد شد. و به نوبه خود باعث کند شدن نفس و تشویق تنفس عمیق میشود که پتانسیل اضافی آن برای کاهش فشار خون است.
ماساژورهای ورزشی حرکات عمیقتری را روی عضلات قفسه سینه ورزشکاران اعمال میکنند. این عضلات را عضلات بین دندهای مینامند و در بین دندهها قرار دارند. کشش عمیق با تضمین دامنه حرکتی خوب و گسترش کامل / مناسب ریهها میتواند فشار عضلات را کاهش داده و از تنفس در فعالیتهای ورزشی کمک کند.
تأثیر بر سیستم عصبی
سیستم عصبی (یا سیستم عصبی) چیست؟
به عبارت سادهتر، سیستم عصبی با هدایت سریع پیامها از یک قسمت از بدن به قسمت دیگر سروکار دارد. این دستگاه از سیستم عصبی مرکزی متشکل از مغز، نخاع و سیستم عصبی محیطی و سیستم عصبی اتونوم که شامل سیستمهای سمپاتیک و پاراسمپاتیک است، تشکیل شده است. سیستم عصبی اتونوم تمام ساختارهای بدن را کنترل میکند که بر روی آنها هیچگونه کنترل داوطلبانه مانند اندامهای داخلی اعمال نشده است.
وقتی ماساژ میدهیم چه اتفاقی برای سیستم عصبی ما میافتد؟
ماساژ به طور معمول دارای یک اثر آرام بخش و متعادل کننده بر سیستم عصبی است. هنگام اعمال ماساژ، اعصاب و گیرندههای حسی تحریک میشوند و پیامهایی در امتداد مسیرهای عصبی از طریق نخاع به مغز ارسال میشود. سپس سیستم پاراسمپاتیک فعالیت بدن را کاهش میدهد، مانند کاهش ضربان قلب، کاهش فشار خون و کاهش مقدار عرق
یکی از دلایل استفاده از ماساژ به عنوان داروی مؤثر برای استرس، به این دلیل است که استرس باعث تحریک سیستم سمپاتیک میشود که ضربان قلب را افزایش میدهد، فشار خون را بالا میبرد و گلوکز را بسیج میکند. ایده این است که شما نمیتوانید هر دو پاسخ را به طور هم زمان تحریک کنید و یا حداقل، ماساژ میتواند اثرات استرس را کاهش دهد.
اما اندازهگیری اثربخشی ماساژ (خصوصاً اثربخشی آن بر استرس) همیشه دشوار خواهد بود زیرا هر فرد با هر ماساژ تجربهای بی نظیر خواهد داشت و دستاوردها بسته به ذهنیت فرد در هر روز معین متفاوت خواهد بود. اما تأثیرات ماساژ بر روی بدن بسیار استثنایی و غیرقابل انکار است و در طول زندگی روزانه ما مقدار زیادی از کاربردهای فوقالعاده دارد.
اگر علاقه مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد آناتومی و فیزیولوژی ماساژ هستید، در آسپپیان دورههای خوبی وجود دارد که میتوانید بگذرانید.